سخنان دکتر ولایتی در برنامه گفتگوی ویژه خبری پیرامون روابطش با سران کشورهای دنیا بعضی از دوستان را دچار سوء تفاهم کرده است.
دکتر ولایتی در تشریح فعالیت های خودش در زمان وزارتش گفته بود که رایزنی
هایش با خانم گاندی باعث شده تا میزبانی و ریاست عراق بر جنبش غیر متعهد
ها منتفی گردد. بعضی از دوستان این گفته ها را به نفی نقش شهید بزرگوار
عباس دوران در لغو میزبانی عراق تفسیر کردند و برخی دیگر نیز تعابیر
نامناسبی در این قضیه داشتند. مرور نکات زیر به روشن شدن بهتر قضیه کمک می
کند:
الف ) بین سال های 1976 تا 1979 ( 1358 تا 1361) ریاست جنبش
عدم تعهد با کوبا بود. عرف جنبش عدم تعهد اینگونه است که رئیس بعدی در
اولین روز برگزاری نشست مشخص می شود. اینگونه بود که در آغاز ریاست کوبا،
عراق جهت ریاست دوره 3 ساله بعدی ( 1361-1364) انتخاب گردید. طبعا جمهوری
اسلامی در آن زمان (سال 1358) با عراق وارد مخاصمه نشده بود و مخالفتی با
این انتخاب نداشت.
ب ) با گذشت حدود 2 سال از شروع جنگ تحمیلی و
نزدیک شدن به زمان برگزاری نشست جنبش عدم تعهد در عراق ، جمهوری اسلامی
فعالیت هایش برای جلوگیری از این کار را آغاز کرد. این فعالیت ها را نباید
منحصر به حمله هوایی جهت نا امن نشان دادن بغداد دانست. مسلما در این مرحله
به غیر از فعالیت های نظامی ، فعالیت های دیپلماتیک نیز صورت گرفته است.
ج)
مجموعه تلاش های جمهوری اسلامی و رشادت شهید بزرگوار دوران باعث شد تا
برگزاری نشست عدم تعهد در عراق ملغی شده و میزبانی و ریاست نشست برای بازه
زمانی (1361-1364) به هند انتقال داده شود.
د ) در اجلاس هند ، عراق
پس از اینکه میزبانی 1361-1364 را از دست داده بود ، مجددا وارد گود شده و
خواستار میزبانی و ریاست جنبش عدم تعهد برای دوره زمانی 1364-1367 شد. این
جا همان جاییست که ولایتی از نقش خودش در جلوگیری از میزبانی تعریف می
کند. وی ادعا می کند که تهدید خانم گاندی به خروج جمهوری اسلامی از جنبش
باعث شده تا در تصمیم سران جنبش برای اعطای میزبانی مجدد به عراق تجدید نظر
صورت پذیرد و میزبانی به زیمباوه داده شود.
ه ) خلاصه :
1 - رشادت شهید دوران منجر به لغو میزبانی عراق بر جنبش عدم تعهد ( دوره 1361-1364) شد.
2- دکتر ولایتی ادعا می کند که توانسته است مانع از میزبانی مجدد عراق بر جنبش عدم تعهد ( برای دوره 1364-1367) شود.
3- طبعا دو مورد بالا ربطی به یکدیگر ندارند و نافی همدیگر نیستند.
4- پیشنهاد عملیات نظامی هم ابتکار دکتر ولایتی بوده است
این
سند در کتاب "ایران و جنبش عدم تعهد به روایت اسناد، از باندونگ تا تهران"
توسط انتشارات ریاست جمهوری (نشر جمهور ایران) منتشر شده است.
